Saya : Yazı karşılama, bir eğlence,ve bir törendir.
Ev ev gezilerek, liste tutularak dilekler sayılarak yapılan gezme ve sayma olduğundan saya ismi verilmiştir.
Her yıl ocak ayının sonu ile şubat ayının ilk haftasında,( 14 ocak-13 şubat )Zemheri nin bitimine yakın zamanda, Başkan Hamza Şimşir'in evinde köyün gençleri toplanır, Köy seyirlik oyunu için program yapılır. Koca, deve,arap, gelinler, heybeciler, kılavuz ,gibi genel karekterler tespit edilir. Gün kararlaştırılır, herkesin yapacağı görevin taksimi belirtilir.
Başkan Hamza Şimsir ve İbrahim Çelik ( Hotoğ dayı ) deve yapmaya başlar,biri önde biri arkada, iki kuvvetli gencin omuzlarına iki sırık uzatılır, ön tarafa dik duracak şekilde bir tahta üzerine yün sarılarak deve kafası ve,iki küçük kömür konularak deve nin gözü yapılır. Ortaya küçük sepet konularak, devenin hörgücü tamamlanır, üzeri çoban keçesi ve çoban abası ile örtülür, devenin her tarafına kelek ve cıngıraklar takılır ( koç ve koyunların boynuna takılan, yürüdükçe hoş ses çıkarsın diye)
Koca : Değişik giysiler giydirilip, karnına minder konulur, yünden sakal ve bıyık yapılır, genellikle koca rolünde Hüseyin Çeliker, ( Çoban Hüseyin) olur, arada birde Ali Duygu ( Çalık Ali) olur, koca elinde, asker palaskası ve kemer le yürür.
Gelinler, köyün gönüllü gençlerinden oluşur, en az üç gelin olur, koca nın üç karısı vardır. Gelinler, evde ki, bacısının,karısının giysilerini giyer, bir tek gözleri açıktadır,
Arap:Eli,yüzü, odun veya kömür karası ile boyanır, karnına bez yastık sarılır,biraz şişman olsun diye. Genellikle koca rolünde Halil Çeliker olur.Elinde iğne,ve değnek olur, gelinlere sarkıntılık edenlere hafifçe iğne batırır,değnekle korkutur, Yürüyen kervanda koca nın yardımcısı gibi aileyi koruyandır.
Heybeci: Toplanan un ,bulgur,peynir ,tavuk gibi yiyecekleri heybede toplar,başkanın evine gönderir.
Toplayıcı, liste tutar seneye dilekleri kabul olanların adakları ondan sorular.
Kılavuz ;Önde yürür, Deve'yi iple çeker.
Küçük bir tenekenin içine kül doldurulur, üzerine gazyağı dökülür, meşale gibi yanar, gençlerin elinde, meşale ve fener le, Deve, koca, arap gelinler, ve toplayıcılar, heybe ve sırtında hurçla, Kılavuz deve 'nin ipini eline alır. Kervan Başkan Hamza Şimşir'in evinden yola çıkar.
Ev ev gezmeye başlarlar, kervanda yürüyen gençler, hep bir ağızdan,hakka dualarla .
Saya saya geldik bu aya
Verenin bir oğlu olsun
Vermeyenin kötü bir kızı olsun
Onuda, Allah elinden alsın
Allah, Allah, sesleriyle yürürler.
Koca,gelinlere sarkıntılık edenlere, korkutmak için,duvarlara,taşlara şakırdatarak vurur, kelek sesi, palaska sesi, bir şenlik havasında devam eder, gelinlere fazla yaklaşan gençler, koca nın palaskasından ve arap ın iğnesinden ve sopasından nasibini alır.
Dileği olanlar bağırtır, örneğin, çocuk sahibi olmak istiyenler, oğlunu askerden bekleyenler,hastasına şifa arayanlar, dua ettirir, gençler liste tutarlar, dilekler yazılır, seneye alınmak üzere. Geçen yıldan istenilenler alınır, Köyün her tarafı dolaşılır.
Veren eller sağ olsun
Ağzınız datlı olsun
Sayacıyı boş göndermeyenin
Çoluk çocuğu çoh olsun
Allah Allah,sesleriyle saya gezmesi sona erer.
Gece toplanan un, bulgur, yağ köyün bakkalına satılır,alınan kuru üzüm,leblebi ,büsküvi, lokum, başkanın evinde, türküler söylenerek yenilir. İkinci günün akşamı, tavuklar pişer, tereyağlı bulgur pilavı ile yenilir.
Kış yarısı günü sabahleyin köyün çocukları ev ev dolaşır, aynı şekilde, topladıklarını satar, bakkaldan sevdiği yiyecekleri alırlar.
Bize bu güzellikleri yaşatan köyümün, fedakar, cefakâr, yoksul,ama gönlü zengin büyüklerimi rahmetle,saygı ile anıyorum.
Kemal Sarıkartal
10-01-2022
Zerk köyü: Aileleri,Kültürü,Yaşamı,
Gelenekleri,Sehitleri,Dernekleri,
Muhtarları,Sporcuları,Başarılı insanları,
İçin hazırladığım kitaptan.