TARİHTEN BİR YAPRAK. ÇAPANOĞULLARI VE SİVAS AŞİRET BÖLĞELERİ

Sivas sancağı adını bu bölgede bulunan  Oğuzların sağ kolu olan ,12 boyunu teşkil eden BozokTürkmenlerinin çoğunlukta bulunmasından almaktadır.Bozok Türkmenlerinden Dulkadirli ve Halep Türkmenlerinin xv Yüzyıldan itibaren Bozok bölgesini yurt edindikleri bilinmektedir.xvı - xvıı yüzyıllarda da durum devam  etmiştir. Nitekim Bozok un gedük bölgesine Karayahyalu ,Delialili, Ağaçlu,Ağcakoyunlu, Şambayadı, Karataş havalisine Alibeğlü Ağcalu, Tacirli, Kızılkocalu, Akdağ Kazasına Karalu, Kırklu Hisarbeğlü, Kızılkocalu, Söklen Boğazlıyana Çiçeklü ve Kulaguzlu ,ilisuya Tatar ,Aslanbeğlü Ağcalu, Sorgun a Kızılkocalu ve Zakurlu oymakları yerleştirilmişlerdi.Bozok a komşu olan ve Sivas ın Kangal ,Yellüce , Mancılık, Alacahan ve çevresini içi,ne alan  Yeni il de Halep Türkmenleri ve Dulkadirli teşekkülleri bulunmaktaydı. Bunlar İstanbul Kazalarından Üsküdardaki Atik valide Sultan evkafı reayesi idiler. Maraş ve Elbistan taraflarında ,Dulkadırlı oymakları ,Çukurovada üçok Türklmenleri Konya havalisinde Atçeken ,Ulusu ile Sivas ın Doğu kuzey ve Batısında ,Samsun ve Ankaraya kadar yayılan sahada Uluyürükler yaşamakta idi.Bozok sancağında bulunan Konargöçerler bilhassa Şam bayatları arasında şiilik yaygındı. Nitekim bunlar ,bunlardan biri 1576 da öldürülen safevi Hükümdarı ıı Şah  İsmail olduğunu iddia ederek etrafına topladığı kimselerle 1578  de ayaklanmış fakat Merkezi Hükümet kısa sürede duruma hakim olmuştu. Bozok bölgesinde yaşayan halk Eşkiya ve konargöçerlerden oldukca zulüm ve zarar görüyordu.1768--1775 yıllarına gelindiğinde Çapanoğlu Mustafa bey Bozok sancağı Mütesellimliğine başladığı sıralarda çevresine Ayan ve eşraf olarak güçlü aileler bulunuyordu. Sivas ta Zaralızadeler canik (Samsun) havalisinde Süleyman paşa ile kardeşi Ali bey ve Kayseride Zenneci oğulları ile Emiroğulları nufüs sahibi ailelerdi. 1775 yıllarına gelindiğinde Osmanlı İmparatorluğunun İran ile münasebetlerinin bozulması  üzerine H II90 --M 1776 da canik Ali paşanın Sivas Valiliğine getirilişi Çapanoğlu Mustafa beyi kuşkulandırdı. Bozok sancağı Kuzeyde ve Doğu yönlerinden Caniklilerin tehdidi altına girdiği gibi kendisinin  ele geçirmeyi tasarladığı Sivas  Valiliğinin derahat bir durumuna gelen Ali paşaya verilmesi Çapanoğullarının Baabi -Ali ile münasebetlerinin gerginleşmesine sebep oldu . Çanik ali paşanın Kars seraskerliğine tayın edilip İrana karşı harekata katılmasına Mustafa bey Babali nin ikibin Askerle Bağdat a gitmesi üzerine uymadı ve Yozgattan ayrılmayarak cepheye bin süvarı göndermekle yetindi.Ali paşaya Kastamonu sancağı tevcih edildikten başka Nisan Ayında da Erzurum Valiliği verilmiş ,ondan boşalan Sivas Valiliğine oğlu Miktad Ahmet paşa getirilmişti. Yeğeni Mehmet bey de çorum sancağı Mutasarrıfliğine tayın edilmişti. Böylece Sivas Valiliği devamlı şekilde Caniklilerin eline geçmiş bulununduğu gibi Çapanoğlu Mustafa beyin nüfus sahası içinde yer alan Çankırı sancağı da Kuzey ve Doğu yönlerinden rakipleri tarafından kuşatılmış oluyordu.Amasya ve Sivas bölğelerinin 1770 lerde Caniklilerin idaresine verilmesi Çapanoğullarının şiddetli tepkisine sebep olmuştu. Şimdi de bu yerlerin Çapanoğullarının hakimiyeti altına girişi Çanniklilerin rekabetini pek tabii olarak tahrik edecekti.Olaylar böyle Çapanoğulları ve Caniklilerin sürtüşmeleri uzun yıllar devam edip gitti. Sivas yozgat arasındaki toprak kavgası haksız yere Çapanoğullarının halktan vergi toplaması yöre halkını canından bezdirmişti. Konargöçerlerle yerli halkın birbirleriyle devamlı sürtüşmesi Ekin ve arazilerinin hasar görmesi ,Ayanların ve Mutasarrıfların ağır vergiler altında Halkı ezmesi ,Konargöçerlerin yerleşik düzene geçebilmesi uzun yıllar aldı. Kaynakca ..xvııı ve xıx yüzyıllarda Çapanoğulları ,Kültür yayınları araştırma ,inceleme . Dr özcan Mert. ..Alıntıdır. Mehmet Ağaoğulları.