Yüksekokulda sanat tarihi hocamız, Bulgaristan doğumluydu.
Anadolu’daki tarihi yapıları görmediği için Yunan ve Roma uygarlıklarının anıtsal yapılarını anlatırdı.
Sivas Selçuklu eserlerinin fotoğraflarını gösterdim.
Dikkatlice inceledi ve demek Sivas’ta böyle eserler de varmış, diye eserlere hayranlığını ifade etti.
Onun dikkatini çeken mimari eleman, eserlerin taç kapılarıydı.
Şu sözünü hiç unutmadım.” Bu eserler büyük bir medeniyetin ürünü”
Yıllar sonra Cevdet Atmaca hocamızla özel sohbetlerimiz oldu. Her defasında Sivas’a gitmek istediğini ve eserleri bizzat incelemek istediğini belirtti.
Yakınlarımın ve arkadaşlarımın ona misafirperverliklerini göstereceğini her sohbetimde tekrarladım.
Öğrencisi Sayın Fikret Kesten ’in de Sivas’ta olması Sivas’a gitmek konusunda ona güç veriyordu. Fakat yaşlandıkça yol, ona uzun gelmeye başladı.
Hocamızın dediği gibi Sivas’taki Selçuklu yapılar, bir kültür ve medeniyet birikiminin sonucunda oluşmuştur.
Dünyaya gözümüzü açtığımızda gördüğümüz bu eserler, Sivaslıların bilinçaltında derin izler bırakmıştır.
İlde bu kadar sanatçının, yazarın yetişmesinde anıtsal yapıların estetik görünüşünün ve barındırdığı sembolik anlatımların önemli payı vardır.
Yerli ve yabancı sanat tarihi uzmanları, eserlerin taç kapılarının nasıl olurda bu kadar görkemli olur, esin kaynağı neresidir diye bir hayli kafa yormuşlardır.
Kimi araştırmacılar portallerin yapısal özelliklerinin kaynağını Orta Asya ve İran’a bağlarken kimileri de Mısır’daki Fatımi mimarisine bağlamaktadır.
Aslında sanat eserleri; etkileşimle, ilham almakla, kültürel birikimle doğar.
13. yüzyılda Anadolu Selçuklular döneminde yapılan bu anıtsal yapılar, birbirinden farklı öğeleri barındırmasıyla da dikkat çekmektedir.
Gösterişli kapılar, özgün yapısıyla, titiz taş işçiliğiyle simetrik ölçüleriyle her insanın estetik duygusunu harekete geçirmektedir.
Kitabeler, motifler, semboller bu sanat şaheserleri karşısında insanı düşündürmektedir.
Sivas, bu eserlerle Avrupa’nın ortaçağ karanlığına meydan okumaktadır.