Osmanlı’nın yitik projeleri belgeselle yeniden gündeme taşınıyor. Dudak uçuklatan düşünceler zinciri içinde yer alan Kızılırmak’ın değerlendirilmesinin de yer aldığı Yitik Projelerin geleceğe ışık tutacağı dile getiriliyor. Kızılırmak’ın değerlendirilmesi sonrasında, Sivas’ın içinden nehir geçen bir şehre dönüşebileceği ve bu vesileyle Sivas’ın Anadolu’da ikinci İstanbul olabileceği vurgulanıyor.
Sivas Kızılırmak, yeni bir belgesel fikri ile yeniden gündemde. Osmanlı’nın yitik projelerinin ele alınacağı belgeselde, Orta Anadolu’nun can damarı Kızılırmak’ın da ele alınacak olması çok önemli bulunuyor.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından `Lost Ottoman Project` adıyla yayınlanan kitap, Amerika gibi birçok ülkede okuyucuyla buluşmuştu. Bu kitaptan yola çıkılarak `Osmanlı`nın Yitik Projeleri` adıyla hayata geçirilen 13 bölümlük belgeselle, Osmanlı Devleti`nin son dönemindeki imar projeleri arşiv fotoğraf ve görüntülerinin yanı sıra, belgeler, çizimler, modeller ve 3 boyutlu animasyonlarla desteklenecek.
TTK Başkanı Metin Hülagü, yaptığı açıklamada, Osmanlı coğrafyasının hakimiyet alanında çeşitli projelerin planlandığını ancak bir şekilde bunların gerçekleştirilemediğine işaret ederek, "Belgeselle Osmanlı`nın teknolojiyi yakından takip ettiğini hatta o dönemde bile köprü, tünel, metro yaptırma girişiminde bulunduklarını fakat bunların bir şekilde gerçekleştirilemediğini hatırlatmak istedik" dedi.
Dahi Sultan II. Abdülhamid Han dönemine ait 40 civarında proje tespit ettiklerini belirten Hülagü, daha o zamanlarda bile tekniğe, teknolojiye, köprüye, metroya, tüpgeçite önem verildiğini belirtti.
OSMANLI`NIN YİTİK PROJELERİ
TTK`nın belgeselleştireceği `Osmanlı`nın Yitik Projeleri` ise şunlar:
Cisr-i Enbub-i den Tüp Geçit`e, Boğaz Köprüsüsü Tasarıları- F. Arnodin`in Cisr-i Hamidi ve Çevre Yolu Projesi, Metro Tasarıları- Gavand, Bagos Efendi, Namık Paşazade Tahir Bey, Hollzman, Lacey Sillar`ın projeleri, Füniküler Tasarıları- Osman Hamdi Bey, Mösyö Kirbis, Abdullah Bin İyad ve diğer Füniküler tasarıları, Haliç ve Galata Köprüsü Tasarıları- Da Vinci, Antoine Corenti, Möstö Pierre, 1902 Fransız, D`Aranco, Antoine Bouvard teklifleri, Şehir İmar Projeleri- Antoine Bouvard, Hipodrom, Beyazıt, Yeni Cami Tasarıları, Aurige`in Galata-Süleymani`ye Asma Köprüsü, Gavand`ın Yeni Şehir Tasarısı, D`aranco`nun Sanayi Sergisi Projesi ve Yunan Harbi Zafer Anıtı Projesi, Münif Paşa`nın MiniaTürk Projesi, Yıldız Gezi Parkı ve Diğer Büyük Temaşa Alanları Projeleri, Ahmed Rıfkı Bey`in Panorama Tarih Müzesi Projesi, Tahtaciyan`ın Galata Kulesi Projesi, Sarkis Balyan`ın Adalar Köprüsü Projesi, Kanal Projeleri- Don-Volga, Suveyş, Tuna-Karadeniz, Piyale Paşa-Haliç, Körfez-Sabanca-Karadeniz, Haliç-Karadeniz Kanal Projeleri, Irmak ve Sulama Projeleri- Konya, Kızılırmak, Gediz, Sakarya, Fırat-Dicle Sulama Kanalı Projeleri ve Haremenyn Projeleri (Deniz Suyundan İçilebilir Su Elde Etme Projesi) Akdeniz-Lut Gölü-Akabe Körfezi Kanalı.