14-21 Ekim 2010 günleri arasında gerçekleştirilen Bartın Kitap Fuarının onur konukları Adnan Binyazar ve Bartın Valisi İsa Küçük olmuştu. Anadolu?nun aydınlık yüzü Bartın büyük bir işin üstesinden kolaylıkla geliyordu. Hem de tüm siyasi, parti olaylarından uzak tutularak gerçekleşiyordu. Bir belediye başkanının başlattığı güzelliği diğeri sürdürüyordu. Yıllardır bu işi severek, bilinçli bir şekilde sürdüren belediyenin halkla ilişkiler, basın bölümünden Sevgi Salcı?dan başkası değildi. Bartın Belediye Başkanı Cemal Akın da başkanlıkta ilk yılı olmasına karşın çok uzun yıllardır bu işin içindeymiş gibi sahiplenmişti. Gelen konukları bağrına basıyordu. Garnizon Komutanı Kıdemli Albay Yalçın Enç de görevindeki ilk aylarında Bartın Kitap Fuarını sahiplenmişti. Ülkemizin yüz akı yazarları, şairleri, ressamları, düşün insanları bu şirin kentte bir amaç uğruna buluşmuştu.
Bartın Valisi İsa Küçük?ün meslek alanında yaptığı güzellikleri sanat alanında yarattığı başka bir güzellikle taçlandırmıştı. Osmaniye Valiliği döneminde, çalışmalarına hayran kaldığı Prof. Dr. Halet Çambel?in yaşamını destanlaştırmıştı. Bartın Belediyesi, Valilerine sahip çıkarak kitap fuarının onur konukları arasına alarak ödüllendirmişti kendisini.
Bir de söyleşi konulmuştu programda. Söyleşiyi Şair Müslüm Çelik yapmış, izleyenlerce çok beğenilmişti.
?Halet Abla Destanı hem gerçek hem de bir düştür. Destanı, Halet Abla ?yazdı?, ben kaleme aldım. ?Yazılan? bölüm gerçek, ?kaleme alınan? bölümü düştür.
Bazen gerçek düşe, bazen düş gerçeğe çok yaklaşmış, zaman zaman da düşle gerçek karışmıştır. Ayırma işi okuyucuya bırakılmıştır.?
Her gittiği yerde yaptıklarıyla adından, ürettiklerinden söz ettiren Bartın Valisi Sayın İsa Küçük?ün ?Halet Abla Destanı? kargoyla elime ulaşınca elimdeki her işi bırakıp kitaba sarılmıştım dört elle. Kitap daha ilk sayfadan insanı sarıveriyordu. Kendisine özgü doğallığı kitabında da yansıyordu. Vali Sayın İsa Küçük?ü İsa Küçük yapan da doğallığı, içtenliği, karşısındakine sevgi ile sarılmasıydı. Sesindeki kadife tonu ruhunuzu okşuyor, yazın sıcağında serinleten meltemler estiriyordu.
Yaptığı işe fazlasıyla önem verdiğini kitabın sayfalarında ilerlerken anlıyorsunuz. Seçilen sözcükler, dizeler arasındaki kurgu, noktalamaya verdiği önem Vali Bey?in de aynasıydı. Yıllarını verdiği kaymakamlık, valilik mevkilerinde de işine gösterdiği özeni kitabına da göstermiş. İşine verdiği titizliğini kılı kırk yararak bu destanında da belgelemişti. Kasım 2009 Bartın Kitap Fuarı?na gittiğimde, bir pazar günü evine davet ederek kitabını okutmuştu. Söyleyecek söz bulmamıştım. Hem özenerek yarattığı eserine, hem de ince, şairane ruh güzelliğine.
Görev yaptığı her ilçede, her ilde kültüre, sanata, insana verdiği değere bazı yerlerde tanık olmanın huzurunu, mutluluğunu, gururunu yaşıyordum. Marmaris Kaymakamlığı yıllarında okullara dönük kitap günlerine nasıl destek verdiği belleğimdedir. Gelen yazar, şair, ressam, çizerleri nasıl kucakladığını aradan yıllar geçse de unutmak olası mı? Bartın Kitap Fuarı?na gelen sanatçı dostlarımızı da hiç yalnız bırakmamıştır. Evinde tüm konuklara kahvaltı verecek denli alçak gönüllüdür. Yatılı bölge okullarına yaptığı katkılar, oralardaki kitap kampanyaları daha dün gibi taptaze capcanlı anılarımızdadır?
Bu kitabında bir ?Çınar?ı? destanlaştırmış. Vali İsa Küçük, Prof. Dr. Halet Çambel ile 2003 yılında, Osmaniye Valiliği görevine başladığı günlerde tanışmış. İşte o tanışmadan sonra Halet Çambel?i destanlaştırmayı kafasına koymuştu belki de? O yıllarda Osmaniye Kadirli?de Kartepe?de kazı yapan arkeolog Prof. Dr. Halet Çambel, bir Hitit uzmanıydı.?Kartepe?de Hitit bazalt ustası Hatikka/ Elinde keski ve çekiçle ter dökerken şölen tablosuna/ Kaç kere/ Kan ter içinde uyandı korkulu rüyalardan/ Ya bir celladın elinden kurtardı başını/ Ya da üzerine gelen savaş arabasının üstünden atılan oklardan/ (sayfa 146)
Kitap bir tarih sırası izliyor. Geçmişten günümüze ışık tutuyor. Tarihsel bir belge demek daha yerinde olacak. Kitaptaki bilgiler kaynaklara dayandırılmış. Onlarca kaynaktan yaralanılmış. ?Ağustos 1919/ Halet üç yaşında/ İlk hediyesini alır babasından/ At ve kılıç/ Alman tahtasından/ Erzgebirge?den/ Mustafa Kemal Paşa/ Çoktan geçmiş Anadolu?ya/ Amasya, Erzurum ve Sivas/ Kongrelerle/ Kurtuluşu teşkilatlandırmakta/Özgürlük/ Bağımsızlığa bağlı/ (sayfa 36-37)
Dünyaya bağımsızlık savaşının nasıl kazanıldığını öğretmiştik. Yeni Türkiye Cumhuriyeti?ne dur durak yoktu. Eğitim seferberliği başlamalıydı. ?Kırk bin köy/ Sekiz yüz kasaba ve şehirden/ Üç milyonu yetim, beş milyon çocuk/ Koştu okul yollarına/ Öğretmen kollarına/ Kara tahta, beyaz tebeşir, Başöğretmen/ Yetmedi millet mektepleri/ Yetmedi okullar, öğretmenler çocuklara/ Analar babalar bir oldular/ Halkevleri ve odalar?/ (sayfa 42)
Halet Çambel?in Fransa?ya arkeoloji eğitim için gitmesi. ??Bizim Halet/ Fransa?nın altını üstüne getirir/ Arkeoloji öğrenirken/ Parislileri birbirine katar/ Paris?i yakar?? demişti Mina/ (sayfa 45) Halet Çambel, Fransa?da değişmiş, dünyası, yaşama bakışı olduğu gibi değişmiştir. ?Öğrendi insanlığa hizmet etmeyi/ Sevdi insanı/ Ve evrensel düşünceyi/ Yanıldı Mina/ Paris, Halet?i yaktı/ Paris?te yanıp yeniden dirildi Halet? (sayfa 45)
İkinci Dünya savaşı?nın ülkemizdeki etkileri, savaşın yokluk yılları, yoksunlukları destanda yer almış. ?Nefesini tutmuş İstanbul/ Sessiz ve kıpırtısız beklemekte/ Ekmek yok/ Şeker yok/ İş yok/ Sevgi/ Sevgi var/ Yüreklere sığmayacak kadar/ Savaşı boğacak kadar/ Sevgi var/ (sayfa 57) O yıllarda aydınların çektikleri unutulmamış. ?Her yer kan revan/ Nezarethaneler/ Hapishaneler dolup taşmakta?? (sayfa56)
Halet Çambel?in Nail Çakırhan?la evlenmesi. ?Kafamda ışıklı bir dünya var? dedi Nail/ ?O dünya ikimize de yeter? dedi Halet. El ele tutuştular/ Gökkuşağı altından geçtiler/ Yanıp tutuştular/ Bir sevgi doğdu/? (sayfa 62) Savaş yıllarının etkisiyle yaşanan kıtlık, açlık, yokluğa birlikte göğüs gerdiler.
1946 yılında Karatepe, Aslantaş?a yolculuk, o yıldan beri Son Hititleri gün ışığına çıkartma mücadelesi sürer gider. ?ellerini, ayakların/ Gözlerini, kulaklarını/ ve/ Dudaklarını bırakıp Nail?e/ Halet/ Solgun ve yorgun/ Koştu Anadolu?ya/ Koştu Karatepe?ye/ Kaşif Bossert/ Türk vatandaşlığına geçer/ Şerefine Karatepe/ Kim duyar/? (sayfa 97)
Halet Çambel, arkeolojiye adadığı yaşamını at sırtında oradan oraya sürdürmektedir. Dünya medeniyetlerini gün ışığına çıkartma mücadelesini ekibiyle yapmaktadır. ?Yalanı ve hileyi yendi Halet/ Sevdi pantolon giymeyi/ at binmeyi, kılıç kullanmayı/ Ok atmayı/Sevdi acıları paylaşmayı/ İçten olmayı/Dost kalmayı/ Aydınlık gülmeyi/? (sayfa 43)
1950, 1960, 1970?li yıllar bir film şeridi gibi gözler önüne seriliyor. Geliyoruz 1980 yılına. ?Yeni yıl: Devalüasyon, yüksek zam/ Ocak karaları, bankerler/ Öldürmeler, can ve mal güvenliği/ Emniyet asayiş/ 12 Eylül/ Dikkkaaat!/ Sokağa çıkmak yasak!/ Güneşe çıkmak/ Güzele bakmak yasak!/ Örgütlenmek yasak/ Toplanıp, birlikte mücadele yasak/ Herkes tek başına yaşayacak/Evinde/ Yalnız, yapayalnız/? (sayfa 195)
Irak savaşına dek gelinen nokta. Hitit Uygarlığı?nı gün ışığına kavuşturmak için yıllarının harcayan Halet Çambel, Irak yerle bir edilirken binlerce yıllık uygarlıktan kalanları düşünecektir kuşkusuz. ?Karatepe?nin üstünden geçerken/ Amerikan savaş uçakları/ Babasını düşündü Halet/ Felahiye cephesini/ Kutü?l Amare/ Ve General Towsend?e/ Düşündü daha eskileri/ Babil?i/ Babil?in Asma Bahçelerini/ Asur yıkımını/ Moğol kıyımını/ Yanıp yıkılmak/ Tarihi mi bölgenin/ Talihi mi/? (sayfa 218)
Bu destan her okuryazarın elinde bulunmalı. Geçmişimizle, tarihle, ülkemizi derinden etkileyen olaylarla yüzleşilmeli. Şunları da yaşamıştık, zamanla insan unutuveriyor, diyebilmek için Halet Abla Destanı?nı okuyun. Sözü fazla uzatmadan yazımı kitabın arka sayfasındaki birkaç satırla noktalıyorum:? Bu öyküde, son yüzyıl boyunca Türk Siyasal hayatı içinde yaşanan gelişmeler arasında, tatlı, acı, ekşi ve kekremsi tadıyla yaşanmış mutluluğu ve yüreklerdeki insan sevgisini bulacaksınız.?
Bir ömrün öyküsü ancak bu kadar güzel destanlaşabilirdi. Yüreğinize, kaleminize sağlık Sayın İsa Küçük?
Halet Abla Destanı
İsa KÜÇÜK
Arkeoloji ve Sanat Yayınları?2010 Mayıs
252 sayfa
