Kanser nedir? Beslenme şeklimiz kansere yakalanma riskimizi artırıyor? Hangi besinler kansere karşı koruyor? Hangi besinler kansere davetiye çıkarıyor? Antioksidan nedir? Hangi besinlerde antioksidan bulunur?
Kanser; hücrelerde DNA`nın hasarı sonucu hücrelerin kontrolsüz veya anormal bir şekilde büyümesi ve çoğalmasıdır. Günde vücudumuzda (DNA`da) yaklaşık 10.000 mutasyon olmasına rağmen immün sistemimiz her milisaniye vücudumuzu tarar ve kanserli hücreleri yok eder. Sağlıklı bir hücre ne zaman ve nerede bölünebileceğini bilme yeteneğine sahiptir. Buna karşın kanser hücreleri, bu bilinci kaybeder, kontrolsüz bölünmeye başlar ve çoğalırlar. Kanser hücreleri toplanarak urları (tümörleri) oluştururlar.
Bircok dış faktörün dişinda, beslenme şeklimiz de kanser sebepleri arasinda yer almakta. Nasil bir beslenme şekli kansere davetiye çikariyor açiklayalim. Aslinda günümüzde kapitalizmin bizi mecbur biraktigi bir beslenme şeklimiz var ,açik ve net! Paketli birçok gida ...( hazir çorbalar, toz puding, muhallebi kisacasi tüm market raflarinda yerini almiş paketli ürünler, et ve tavuk bulyonlar, gofret ve bisküvi grupları vs. ) Bu gıdalardan uzak durmamız gerekiyor eğer ki kaliteli, sağlikli bir hayata devam etmek istiyorsak. İkinci önemli nokta yemek pişirme yöntemlerimiz.. Yağda kızartma yönteminin zararı olduğunu artık bilmeyen yok. Doğru ! Obezite, hiperlipidemi, kanser vb. hastalıklara yol açması ve bu hastalıkların ilerlemesine sebebiyet vermesi önemli bir nokta. Fakat daha ciddi bir durum var ki; oda bir kez kullandigimz yaği tekrar tekrar kullanmamız.. Bu yöntemde , işin kimyasına girmeyip kısaca ve üstün körü anlatmak gerekirse yağın ısıl işlemle kimyasal yapısında değişim başlıyor ve yağın içerisinde kanserojen madde oluşumuna sebep oluyor. Bu yüzden yağda kızartma yöntemini mümkün olduğu kadar tercih etmeyip yerine buharda pişirme,ızgara , haşlama yöntemlerini kullanalım.Ayrıca bir kez kullandiktan sonra yaği tekrar kullanmayalim.(yine tabi ki kanser başta olmak üzere ve birçok hastalik icin onlem almak istiyorsak. )
Bir diğer nokta mangalda pişirme yöntemi. Etin ateşe yakınlığı önemli. Yani et ateşten 10 cm ve daha fazla mesafede pişmeli. Bu şekilde de kanserojen maddenin oluşumunu engellemiş oluyoruz.
Kansere karşı ek olarak nasıl beslenelim de daha fazla korunalım ? Dünya Sağlık Örgütü?nün (WHO) yayınladığı çalışmalarda gösteriyor ki beslenme planımızı daha cok tahıllı , lifli ve bitkisel besinlerle ayarladiğimizda kansere yakalanma riskimiz düşüyor.
Antioksidan (Antioksidan ;besinlerde doğal olarak bulunan maddelerdir. Normal metabolik sürecin ürünleri olan serbest radikallerin hasar verici etkisinin nötralize edilmesine yardım eder.)A,C,E vitaminleri ile bakır, selenyum ve çinko mineralleri, flavanoidler , fitokimyasallar antioksidanların kaynağıdır.İşte bizi kansere karşı koruyan besin öğelerimiz.Bunları içeren besinlerimizden bahsedelim.
Antioksidan içeriği yüksek besinler
Domates
Nar, Kızılcık
Yesil çay,siyah çay
Kivi
Koyu yeşil yapraklı sebzeler
Keten tohumu
Yulaf ezmesi
Pembe greyfurt
Karpuz
Tahıl grubu
Tam buğday, antioksidanlar için iyi bir kaynaktır.Fitokimyasalların insanların bağışıklık sistemi üzerinde faydalı etkileri olduğuna, kanser, kalp hastalığı, diyabete karşı savunma sistemini güçlendirdigi yapilan bir çok calışmalar tarafından kanıtlandı. Fitokimyasalları beslenme yolu ile almanın en iyi yolu tam buğday, tam taneli tahıllar, kurubaklagiller, meyveler ve sebzeler gibi işlenmemiş doğal besinleri tüketmemizdir. Tam buğdayın kepek ve embriyo tabakası fitokimyasallardan zengin bir kaynaktır.
A vitamini karotenoidler
Havuç, tatlı patates, brokoli,karalahana, kavun , şeftali
C vitamini
Çilek , yeşil biber, kivi , portakal, limon , mandalina
E vitamini
Bitkisel yağlar, fındık ve tohumlar, tam tahıllı besinler, yeşil yapraklı sebzeler
Selenyum
Kırmızı et, yumurta, kabuklu deniz ürünleri, tavuk, sarımsak
ÖNERİLER
-Temeli doğal beslenme olan bir beslenme planı oluşturun.
-Paketli ;yani koruyucu maddeler içeren,raf ömrünü uzatıp insan ömrünü kısaltan maddelerden ve bu maddeleri içeren ürünlerden uzak durun.
- Pişirme yöntemlerine dikkat edin.
-Günlük 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin.
-Haftada 2 gün balık tüketin.
-Alkol tüketimini azaltın.
-Aşırı şeker tüketiminden uzak durun.
-Antioksidan içeriği yüksek besinlere günlük beslenme planımızda yer verin.
-Günlük en az 30 dk hafif tempoda yürüyüş yapan ya da fiziksel aktivitenizi artırın.
-Sigaradan ve sigara içilen ortamlardan uzak durun.
Stj.Dyt. Bilge MERAL
